شهید اردهال

اردهال برای مردم سرزمینی مقدس به شمار می آید و این تقدس برخاسته از پاک و خجسته بودن کوه های درهم و پیوسته ای است که آن را فراگرفته.

اردهال برای مردم سرزمینی مقدس به شمار می آید و این تقدس برخاسته از پاک و خجسته بودن کوه های درهم و پیوسته ای است که آن را فراگرفته.  درگذشته، بر فراز این کوه ها نیایشگاه ها و آتشکده هایی بود که مردم پیش از گرویدن به اسلام در آنها گرد می آمدند  و دعا و نیایش می کردند.

آثاری از برخی از آن ها هنوز در کوه های اردهال باقی مانده است. ظاهراً به سبب همین نیایشگاه های کوهستانی، رشته کوه های اینجا را “اردهار” یا “اردهال” به معنای کوه یا رشته کوه مقدس نامیده بودند. اردهار از دو واژه “ارد” به معنای پاکی و تقدس (ارد در نام های اردشیر و اردوان نیز به همین معنا آمده است.) و “هار” صورت دیگر “هر” به معنای کوه و رشته کوه است. همچنین در کلمه هربرز = البرز: کوه بلند).

حدود یک هزار سال پیش حسن بن محمد قمی، نویسنده کتاب تاریخ قم (تالیف عربی در قرن ۴ هجری قمری، و ترجمه فارسی در ۸۰۵ – ۸۰۶ ق) زمین اردهال را به روایت اهل حدیث جایی نیکو شمرده است و مردم قم را در ملازم بودن و تمسک جستن به اردهال سفارش می کند. او در فضیلت کوه اردهال به خطبه امیر مومنان علی علیه السلام اشاره می کند که پس از فراغت از جنگ جمل و بیرون آمدن از بصره  خوانده است؛ حضرت علی علیه السلام در این خطبه وقوع جنگی را در دیار قم پیش بینی می کند و می گوید: در این واقعه بسیاری از مردم قم کشته خواهند شد و بسیاری از “فرزندان و زنان ایشان را به برده ببرند و منزل های ایشان غارت کنند و سراهای ایشان را خراب گردانند  مردم قم پناه دهند با کوهی که آن را وراردهار گویند.