مقدمه
در مقام و شأن و عظمت حضرت سلطانعلی بن محمدباقر (ع) همین را بس که ائمه اطهار محل دفن او را هنگام بروز بلایا و محن به عنوان مهد امنیت معرفی و در روایتی آن را با قم هم ردیف ساخته‌اند (فعلیکم بقم و حوالیها و الاردهار). همچنین با توجه به حدیث امام رضا (ع) در باره این منطقه و خطبه حضرت امیر المومنین (ع) و همه این روایات (خصوصاً روایت معتبر ذکر شده) از موضع و موقع بلند اردهال حکایت می‌کند.
اثبات نسب و محل دفن حضرت سلطانعلی (ع)
در ادامه به دو گفتار اشاره خواهیم نمود. ابتدا به ذکر روایاتی از کتب معتبره (کتبی که شکی در نوشتار آنها وجود ندارد و همه علمای اسلام آنها را مستند می‌دانند) به بحث در مورد اینکه ایشان پسر بلافصل امام پنجم هستند خواهیم پرداخت و گفتار دوم را به اثبات این نظر که آن حضرت (سلطان علی (ع)) در مشهد اردهال مدفونند اختصاص خواهیم داد. در ادامه نیز به ذکر نظر چند تن از علمای متأخر در مورد نسب و شأن و عظمت حضرت سلطانعلی (ع) خواهیم پرداخت.
در مورد این مطلب که حضرت سلطان علی بن محمدباقر (ع) از فرزندان بلافصل امام محمد باقر (ع) است اخبار و روایات معتبره زیادی از علما و دانشمندان اسلامی در کتب مختلف بیان گردیده که در اینجا به یک یک این کتب به طور مشروح اشاره خواهیم نمود.
اول: کتاب نسب قریش
در این کتاب آمده است: محمد فرزند علی، فرزند حسین، فرزند ابیطالب است و فرزندی بیاورد. به نام جعفر چنانکه کنیه خود آن حضرت هم ابوجعفر بود تا آنکه می‌گوید: و فرزندی آورد به نام علی و تولید کرد: علی فرزند محمد، فرزند علی، فرزند حسین، فرزند علی، فرزند ابیطالب فاطمه را، و مادر او ام ولد بود و فاطمه را موسی فرزند جعفر، فرزند محمد، فرزند علی، فرزند حسین، فرزند علی، فرزند ابیطالب ترویج کرد.
دوم: کتاب جمهره الانساب العرب
در این کتاب نقل شده است: تولید کرد محمد فرزند علی، فرزند حسین، فرزند ابیطالب ـ عبداله و ابراهیم و علی را (منظور سلطانعلی (ع)).
سوم: کتاب النقص
در ذیل شرح مباشرین به امور خیریه کاشان فرموده: و عمارت مشهد امام زاده (علی بن محمد باقر (ع)) در بارکرز است که مجدالدین آن را بنا نهاده است و ادامه می‌دهد: زینت و عدت و الت و رونق و برکات و اوقاف بسیار آن حدود را همه سلاطین و ملوک و امراء و وزراء خریدار و معتقدند.
چهارم: کتاب نهایه الانساب
در ضمن شماره اولاد امام محمد باقر (ع) فرموده است: گفته شیخ ابولفرج عبدالرحمان فرزند علی، فرزند محمد حرزی در کتاب «صفه الصفوه» بعد از کلامی نام اولا او (امام محمد باقر (ع)) جعفر و عبیداله و… تا آنکه فرموده و «علی».
پنجم: کتاب تذکره الانساب
این کتاب ضمن برشمردن اولاد حضرت امام محمدباقر (ع) یکی از فرزندان او را «علی» آورده است.
ششم: کتاب مجالس المؤمنین
این کتاب از قول شیخ عبدالجلیل رازی قزوینی صاحب کتاب النقص می‌نویسد: که کاشان الحمدالله و المنه به زینت اسلام و نور شریعت منور و مشهور شده و ادامه می‌دهد عمارت مشهد امامزاده علی بن محمدباقر (ع) در بارکرس است که مجدالدین آن را بنا کرده و …
هفتم: کتاب لباب الانساب
این کتاب در مورد تعداد فرزندان امام محمدباقر (ع) سخن رانده و می‌گوید علی یکی از اولادان امام محمدباقر (ع) است و مادر او ام ولد بود.
هشتم: کتاب منتخب التواریخ
از قول کتاب روضات می‌نویسد: از جمله قبور معلومه‌ی اولاد ائمه، قبر علی بن محمدباقر (ع) است که در خارج شهر کاشان واقع، و مشهور به امامزاده مشهد است و قبر پسرش احمد بن علی بن محمدباقر (ع) نیز در شهر اصفهان قرار دارد و اما اولادهای حضرت امام محمدباقر (ع) به نقل از اعلام الوری و ارشاد مفید چنین است که آن بزرگوار پنج پسر داشت و دو دختر تا آنجا که می‌گوید: پنجم جناب علی و ششم زینب و مادر این دو کنیزی به نام ام ولد بود.
نهم: کتاب عمده الطالب الکبری
در مورد اولاد امام محمد باقر (ع) می‌نویسد: و اما علیدختری داشت (فاطمه) و از قول عمدی گفته است: اولاد ذکور آن حضرت شش نفر بودند: عبداله تا آنجا که گفته «علی» (سلطانعلی (ع)).
دهم: کتاب ریاض العلماء
سید اجل «سیدعلی» فرزند مولای ما امام محمد باقر (ع) فرزند علی (ع) است و از فرزندان عالی مقام امام باقر (ع) و از بزرگترین آنهاست و به جهت عظمت شأن آن حضرت شکی در مکان قبر او در حوالی شهر کاشان (مشهد بارکرس) نیست و از قدیم الایام مشهور بوده است و برای ایشان بارگاه عظیم و بزرگی است و با تحقیق و یقین ذکر کرده‌اند عده‌ای از علما و بزرگان در شأن او فضائل و کرامات زیادی را که از جمله آنهاست شیخ نبیل عبدالجلیل قزوینی شیعی که در کتاب (مناقضات العامه و فضائح‌ها) نوشته: به درستی که سیدجلیل «سیداحمد» معروف به امامزاده احمد مدفون در محله باغات اصفهان است و به تحقیق فرزند سیدجلیل، (سلطانعلی) است پس غافل مشو تا آنجا که گفته در رجال شیخ گفته شده «علی فرزند محمد، فرزند علی، فرزند حسین، و از اصحاب امام صادق (ع) بود.»
یازدهم: کتاب (المجدی) فی انساب الطالبیه
در این کتاب می‌خوانیم: پس تولید کرد: محمد فرزند علی، فرزند حسین، فرزند علی، فرزند ابیطالب امام جعفر صادق (ع) را تا آنجا که گفته علی را (سلطانعلی (ع)) و برای او (علی) دختری بود (فاطمه).
دوازدهم: کتاب مشجرات
در این کتاب مختصراً می‌خوانیم: علی از فرزندان امام محمدباقر (ع) است و مادرش ام ولد بود.
سیزدهم: کتاب مزارات علویین
در این کتاب که به قلم حضرت آیت اله نجفی مرعشی است در مورد امامزادگان عظام می‌خوانیم: اردهال و در جوار آن قبر علی فرزند امام محمدباقر (ع) و قبرهای جماعتی از علویین است که از آنهاست اسماعیل فرزند اسحاق فرزند کاظم و از آنهاست حکیمه خاتون که او مادر عبداله و زوجه اسماعیل مذکور است و از آنها عبدالله و عبدالوهاب. قاسم دو فرزند اسماعیل مذکور همین طور دیدم در ورقه‌ای که تاریخ آن ۱۳۵۷ بود و به تحقیق ذکر کرده در آن ورقه کیفیت شهادت علی فرزند باقر (ع) و آنها را و گفته از مدفونین در آن محل امیر کماالدین فرزند امیر شمس الدین و منتهی می‌شود نسبت آن به سوی علی مذکور و باز در آن ورقه بود: به درستی که مادر علی فرزند محمد باقر (ع) حکیمه دختر اسد فرزند مغیره الثقفی است و در موضع دیگر از کتاب مزبور فرموده: نشلج (نشلک) از قراء کاشان است. و بعد از جمله‌ای فرموده، و آن قریه قریه‌ای است از مشهد اردهال که مزار مولای ما (علی) فرزند امام محمد باقر (ع) در آن مشهد است.
و در قسمت دیگر این کتاب نوشته: (چیزی که معنای آن اینست) مشهد (بارکرس) نزدیک کاشان و در آن است قبر مولای ما (علی) فرزند باقر (ع) و بعد هم نقل کرده آنچه را که در جلد سوم ریاض العلماء گفته شده و ما قبلاً آن را نقل کردیم.
چهاردهم: کتاب تاریخ قم
نقل می‌کند موسی بن خزرج که فرمود به من: ابوالحسن الرضا (ع) آیا می‌شناسی موضعی را که به آن اردهار گفته می‌شود؟ گفتم بلی و برای من در آن موضع دو ضیغه (ملک) است. پس فرمود: نگه دار آن را و تمسک جوی به آن و بعد سه مرتبه فرمود: «چه موضع خوبی است اردهار» و این کتاب در صفحه‌ی ۱۰ خود ذکر کرده بخشی از خطبه‌ی ملاحم حضرت علی (ع) را که در آن می‌فرماید: پس پناه می‌برند اهل قم به سوی کوهی که گفته می‌شود به آن کوه «اردهار».
پانزدهم: کتاب غایه الاختصار
در این کتاب آمده: و اما علی از فرزندان امام باقر (ع) بود و دختری به نام فاطمه داشت که امام کاظم (ع) با او ازدواج کرد.
شانزدهم: کتاب نور باهر
مولف این کتاب می‌نویسد: آنچه مشهور است در زمان ما قبر علی بن محمد باقر (ع) در ناحیه کاشان (در مشهد اردهال) و معروف است به امامزاده سلطانعلی (ع) و تأیید می‌کند بودن ایشان را در این مشهد. آنچه در بحر الانساب است که فرمود: (علی ابن محمد باقر (ع) جز یک دختر از خود یادگاری به جای نگذاشت و مدفون شد در ناحیه کاشان در قریه‌ای که به آن (بارکرس) گفته می‌شود و از فاضل خبیر میرزا عبداله صاحب ریاض العلماء نیز نقل شده که فرمود: قبر علی ابن محمدباقر (ع) در حوالی کاشان است و بر اوست قبه رفیعه و از برای اوست کرامات ظاهره و در اصفهان نزد یک مسجد شاه بقعه و مزاری است به نام احمد بن علی بن محمدباقر (ع) تجاوز عن سیاته و الحقه بالصالحین (هر نفسی در گرو آن است که کسب کرده). این است قبر احمد فرزند علی فرزند محمدباقر (ع) و در گذر از سیئات آن و ملحق کن او را به صالحین) و در بیرون بقعه سنگی است مستطیل بر آن نقش است آمین رب العالمین به تاریخ سنه ثلث و سنین خمسماه ۵۶۳ و بعد از کلامی گفته آنچه را که منتهی‌الامال نقل می‌کند.
هفدهم: کتاب جنات الخلود
در عدد اولاد حضرت امام محمدباقر (ع) می فرماید: صحیح‌تر این است که امام محمدباقر (ع) پنج پسر و دو دختر داشت. بدین ترتیب حضرت امام جعفر صادق (ع) و عبداله که هر دو از یک مادرند. ابراهیم و عبیداله و این هردو نیز از یک مادرند. علی و زینب که اینها نیز از یک مادرند. و ام سلمه که مادرش معلوم نیست.
هیجدهم: کتاب بحارالانوار
به نقل از کتاب ارشاد و اعلام الوری می‌نویسد: اولاد محمدباقر (ع) هفت نفرند. از جمله آنها ابوعبداله جعفر بن محمد و کنیه او نیز ابوجعفر است و عبداله و محمد که مادر این دو ام فروه دختر قاسم بن محمد ابن ابی بکر است و ابراهیم و عبیداله که در زمان حیات پدر مردند. مادر آنها ام حکیم است که دختر سید ابن مغیره ثقفیه می‌باشد و علی و زینب که مادر آنها ام ولدی است و ام سلمه نیز از ام ولدی است. و نیز مؤلف بحارالانوار از مناقب علامه محدث ابن شهر آشوب نقل فرموده که از اولاد امام محمدباقر (ع) ابوجعفر بود و عبداله افطح از ام فروه دختر قاسم و عبیداله و ابراهیم از ام حکیم و علی و ام سلمه و زینب از ام ولد بودند.
نوزدهم: کتاب منتهی الآمال
در این کتاب می‌خوانیم:
بدان که اولاد آن حضرت بنا بر آنچه شیخ مفید و طبرسی و دیگران ذکر کرده‌اند از پسر و دختر هفت نفرند: ابوعبداله جعفرابن محمد (ع) و عبداله که ام فروه بنت قاسم بن محمد بن ابی بکر بودند و ابراهیم و عبیداله که از ام حکیم بوده و هر دو در ایام حیات پدر بزرگوارشان وفات کردند و علی و زینب و ام سلمه که از ام ولد بودند و بعضی گفته‌اند:
که ام سلمه از مادر دیگر بوده است در این کتاب به نقل از غایه الاختصار می‌خوانیم: که علی پسر امام محمد باقر (ع) است و دختری داشت به نام فاطمه که امام موسی کاظم (ع) با او ازدواج کرد.
گفتار دوم: در مورد اینکه حضرت سلطانعلی بن محمد باقر (ع) در کجا مدفون است و مرقد شریفش در کجاست؟
در این مورد ما به احادیث و کتب معتبری اشاره خواهیم کرد که علاوه بر موقعیت بلند اردهال به وجود مدفن مطهر حضرت سلطان علی (ع) نیز در این مکان اشاره دارند و سپس به ذکر نظر چند تن از علما در این زمینه خواهیم پرداخت. اما قبل از هرچیز به سبب اهمیت فوق العاده دو حدیث معتبری که قبلاً نیز نقل شد یک بار دیگر ما متن حدیث را همراه با ترجمه آن نقل می‌نماییم تا به اهمیت بیشتر آن پی ببریم.
تاریخ قم می‌نویسد: و فی خطبه الملاحم لامیرالمؤمنین (ع) التی خطب بها بعد وقعه الجمل بالبصره قال:
یخرج الحسنی صاحب طبرستان مع جم خیلنه و رجله حتی یاتی نیسابور فیفتحها و تیسم ابوابها ـ ثم یاتی اصبهان ثم الی قم فتع بینه و بین اهل قم وقعه عظیمه بقتل فیها خلق کثیر فینهزم اهل قم فینهب الحسنی اموالهم و یسبی دراریهم و نساءهم و یخرب دورهم.
فیفزع اهل قم الی جبل یقاله «ور اردهار» فیقیم الحسنی ببلد هم اربعین یوما و …
ترجمه:
در قسمتی از خطبه ملاحم حضرت علی (ع) که بعد از واقعه جنگ جمل در بصره ایراد فرمودند آمده است:
خارج می‌شود شخص حسنی که ساکن است در طبرستان با جمعیت زیادی از سواران و پیادگان تا می‌رسند به نیشابور پس فتح می‌کنند دروازه‌های شهر را و تقسیم می‌کنند آن را سپس به اصفهان و بعد به قم می‌آیند و در می‌گیرد بین آنها و بین اهل قم جنگ عظیمی که جمعیت زیادی کشته می‌شوند و اهل قم شکست می‌خورند و اموالشان به غارت می‌رود و زن و بچه‌هایشان را به اسیری می‌گیرند و خانه‌هایشان را خراب می‌کنند و پس اهل قم فرار می‌کنند و پناه می‌برند به طرف کوه‌هایی که گفته می‌شود به آن «اردهار» و شخص حسنی می‌ماند و در آنجا چهل روز و …
دوم: تاریخ قم می‌نویسد:
عن احمد بن خزرج بن سعد عن اخیه موسی بن خزرج قال: لی ابوالحسن الرضا علیه السلام: اتعرف موضعاً یقال له «وراردهار» به قلت: نعم ولی فیه ضیعتان.
فقال: الزمه و تمسک به. ثم قال ثلاث مرات: نعم الموضع وراردهار.
نقل می‌کند احمد بن خزرج از برادرش موسی بن خزرج که فرمود: به من امام رضا (ع) آیا می‌شناسی موضعی را به نام اردهار؟ گفتم بلی برای من در آنجا دو ملک است فرمود:
به آن التزام و تمسک جو و سپس ۳ مرتبه فرمود: اردهار چه خوب موضعی است، پس در عظمت اردهار همین را بس که نزد ائمه خوب موضعی قلمداد شده و همچنین از نواحی قم محسوب و در روز موعود مأمن مردم آنجاست (قم).
اول ـ کتاب روضات الجنات
پس از ذکر شاه عبدالعظیم در ری، حضرت معصومه در قم و جمعی از فرزندان ائمه در اطراف ری و مرقد علی بن جعفر الصادق (ع) در قم می‌نویسد: در سایر دیار عجم قبری از اولاد ائمه و انبیاء ثابت نیست مگر قبه احمد بن موسی (ع) معروف به شاهچراغ در شیراز و همچنین قبر سیدعلی بن محمد باقر (ع) که واقع است در حوالی کاشـان و معروف است به امامزاده مشهد بارکرسف و قبر فرزند او احمد بن علی در محله باغات اصفهان است.
دوم ـ کتاب منتهی الامال
آنچه مشهور است در زمان ما قبر علی بن محمد باقر (ع) در ناحیه کاشان که در مشهد اردهال قرار دارد و او معروف است به امامزاده سلطان علی (ع) و تأیید می‌کند بودنش را در این مشهد آنچه در بحر الانساب است که فرمود: علی بن محمدباقر (ع) لم یعقب سوی بنت و دفن فی ناحیه کاشان بقریه یقال لها بارکرسب فی مشهد.
سوم ـ ریاض العلماء
می‌نویسد: قبر علی بن محمدباقر (ع) در حوالی شهر کاشان است و بر اوست قبه رفیعه و از برای اوست کرامات ظاهره و در اصفهان نزدیک مسجد شاه بقعه و مزاری است به نام احمد بن علی بن امام محمدباقر (ع) سنگی در آنجاست به خط کوفی که روی آن نوشته شده:
بسم الله الرحمن الرحیم کل نفس بما کسب رهینه هذا قبر احمد بن علی بن محمد باقر (ع) و تجاوز عن سیآته و الحقه بالصالحین.
چهارم ـ دیوان راوندی
از منابع دیگر معتبر قرن ششم هجری که در آن به وجود مرقد مطهر حضرت سلطانعلی (ع) و بنای ساختمان آن به دست مجدالدین اشاره دارد دیوان علامه ابوالرضا راوندی است که در قسمتی از قصاید این کتاب در وصف هجوم ملک سلجوقی به بارکرسف و تمجید از مجدالدین می‌خوانیم:
لشگر سلجوقی قصد بارکرسف نمود که این قریه مشهد سبط مطهر پیغمبر (ص) است و نظر بنی عدنان نبود مگر اینکه مشهد کنند آن قریه را و مراعات نکردند حرمت آن مشهد را به واسطه‌ی بغض و کینه و لکن چون بعداً دیدند آن را که مشهدی است با دیوار ضخیم و بناهای عالی و دیوارهای آن در مقابل چشم نظر کننده مانند طلاست و ساخت آن مانند نقره درخشان است و از ستاره زهره درخشنده‌تر است و ظاهر می‌شود از آن نور و پناه می‌برند به آن مردمانی از دور و نزدیک و گواهی می‌دهد جلالت قدر آن مشهد برای بالا برنده این بنا و نیز ظاهر می‌شود به واسطه ساختمان این بنا، فضل کسی که بنیان‌گذار آن است.
این مشهد در زمانه بکر است و چه بسا کسانی که کمال این بنا را بیان می‌کنند و مدح و ثنای بانی آن را به هزار زبان ثنا می‌گویند: بانی آن مجدالدین است حقیقتاً او چنان کسی است که یاری کننده اسلام و ایمان است.
و در مدح مجدالدین قصیده‌ای دیگر می‌گوید بدین مضمون:
متوسل شدم در آن (مشهد) به پسر جوانمردی که وطن ساخته در این مشهد، و پاک و پاکیزه است. قصد کردم پسر دختر مصطفی و وصی او را که برادر (حضرت) صادق است. و فرزند حضرت باقر (ع) که بزرگوار و دانشمند است. قسم به جان خودم به تحقیق که تو ای مجدالدین منزل دادی او را و یاری کردی او را و معرفی کرد آن را به واسطه‌ی ساختمان و تعمیراتی که انجام دادی بعد از اینکه در روزگاری چند تضییع شده بود حق او و بالا بردی تو بر اطراف قبر او بهترین بنا را که ظاهر می‌شود در فاصله ده فرسخی این بنا و همچنان ستاره‌ای هویداست. پس آن قبه‌ای است بلندمرتبه و بزرگ که طواف می‌کنند آن را ملائکه، پی در پی.
و در قصیده‌ای دیگر در (مدح بنای مجدالدین) ادامه می‌دهد:
مدح و ثناگوی بر آثار ظاهره مجدالدین آن چنان آثاری که باقی بماند روزها و شبهای بسیاری و آن آثار عبارت است از مسجدها و خانه‌ها و قنوات و مدرسه‌ها و کاروان‌سراها و ساختمان‌هایی که محکم است و امانت گذارده خداوند در شکم آن (زمین) امانتی را که از جمله بزرگواران و خوبان است یعنی ابالحسن فرزند امام محمدباقر (ع) بزرگواری که برای علوم دین شکافنده‌تر از هر شکافنده‌ای بود.
پنجم ـ ستارگان درخشان
این کتاب ضمن برشمردن اولاد حضرت امام محمدباقر (ع) از قول کتب دیگر نام می‌برند از فرزندی که اسمش علی است و در مشهد اردهال مدفون است.
ششم ـ مجالس المؤمنین
به نقل از صاحب کتاب نقض می‌نویسد:
که کاشـان الحمدلله و المنه منور و مشهور است به زینت اسلام و نور شریعت و مساجد و مدارس معظمه آراسته است از جمله مدارس بزرگ مدرسه صفویه است تا آنجا که می‌گوید: و عمارت مشهد امامزاده علی بن محمد باقر (ع) در بارکرس است که مجدالدین آن را بنا کرده و آن حدود به زینت وعده و آلت و نور و رونق برکات، قبله مرادات سلاطین و وزراء و سایر اهالی آن حوالی است و دیگر آثاری که در آنجاست همگی بر صفای ایمان و پاکی طاعت مؤمنان کاشـان دلالت می‌کند.
هفتم ـ ریاض الانساب
از قول ریاض العلماء می‌نویسد: که قبر سیدعلی بن امام محمدباقر (ع) در حوالی شهر کاشـان و معروف به امامزاده مشهد (بارکرس) است و همچنین قبر فرزندش امامزاده احمد بن علی بن امام باقر (ع) در محله خواجوی اصفهان واقع است.
هشتم ـ نور باهر
این کتاب ضمن اینکه به محل دفن حضرت سلطانعلی (ع) در مشهد اردهال اشاره دارد راجع به تقسیمات حدود این منطقه می‌گوید: منافاتی نیست بین بودن مشهد اردهال از ملحقات قم یا کاشان یا اصفهان به جهت آنکه این نحوه تقسیمات به موجب صلاح دید و نظرات حکام وقت پیدا شده است یعنی مدتی تابع اصفهان و مدتی تابع کاشان و مدتی تابع قم به اقتضاء وقت و سایر موجبات قرار گرفته است و ادامه می‌دهد: حضرت آیت اله نجفی مرعشی برای سهولت امورات سکنه آن مشهد مقدس توصیه و سفارش فرمودند به مقامات مربوطه که کما فی السابق مشهد محترم مذکور و حوالی را تابع کاشـان یا قم قرار دهند. (این کتاب از اجساد بیش از صد نفر در سردابه خبر می‌دهد که سالم به نظر می‌رسیده است.)
نهم ـ امامزادگان معتبر
می‌نویسد: بدان که یکی از ستارگان سیادت و جلالت و گلی از بوستان نبوت و ولایت امامزاده عالی مقام حضرت سلطانعلی بن امام محمدباقر (ع) است که کنیه آن حضرت ابوالحسن ملقب به ظاهر برادر بزرگوار و گرامی حضرت امام جعفر صادق (ع) پدر یکی از زوجات حضرت کاظم (ع) به نام فاطمه می‌باشد. مزار منور این امامزاده بزرگوار تقریباً در ۷ فرسخی شهر کاشان به محلی به مشهد اردهال (یا بارکرس یا بارکرسف ـ بارکرسب) معروف است قرار دارد و دارای قبه و بارگاه عالی قدیمی و عدت و الت و صحن‌های متعدد و موقوفات و تذورات و خدمه بسیار است و از قدیم الایام تاکنون جمیع مردمان کاشان و فین و حوالی و خلق بسیاری از سایر بلاد ایران برای ادراک زیارت و توسل به تربت پاک آن بزرگوار در این محل مبارک (مخصوصاً در هفدهم مهرماه جلالی) اجتماع می‌نمایند و کراکات ظاهره و خوارق عادات باهره بسیاری را از مشهد کثیرالانوار این امامزاده نقل می‌کنند.
دهم ـ ستارگان فروزان
می‌نویسد: یکی از ستارگان فروزان آسمان ولایت امامزاده جلیل القدر حضرت سلطان علی (ع) فرزند بلافصل حضرت امام محمدباقر (ع) می‌باشد که شبهه در وجود و عظمت شان آن بزرگوار راه ندارد و عده بسیاری از علمای امامیه مدفن مطهرش را در مشهد اردهال هفت فرسخی کاشان دانسته و گاهی همین موضع را به نام مشهد بارکرسب خوانده‌اند.
یازدهم ـ تاریخ اجتماعی کاشـان
می‌نویسد: شهادت سلطان علی بن محمد باقر (ع) را در مشهد و همچنین قبر او را در آنجا بسیاری از معاریف شیعه تصریح و تأیید نموده‌اند از آن جمله در کتاب النقض و روضات الجنات مشهد اردهال را مدفن یکی از چهار امامزاده معلوم النسب مدفون در ایران می‌شمارند.
آنچه که گفته شد همگی دلالت بر وجود شأن و عظمت آن امامزاده جلیل القدر و مشهد کثیر الانوارش بود و هم اکنون نیز پیروان راه آن حضرت همه روزه از گوشه و کنار این آب و خاک پهناور جهت زیارت مرقد مطهرش به این محل (مشهد اردهال) می‌شتابند.
نظر چند تن از علماء و دانشمندان اسلامی معاصر در مورد امامزاده سلطان علی (ع)
فقیه عالیقدر حضرت آیت اله نجفی مرعشی (دامت ظله العالی)
به موجب آیه وافیه الدلاله (و من یعظم شعائر الله فانها من تقوی القلوب) تعظیم و تکریم شعائر دینی لازم و از جمله موارد مسلمه آن تجلیل و توقیر مشاهد مقدس خاندان عصمت و طهارت و مراقد منوره ذراری حضرت ختمی مرتبت رسول اکرم (ص) می‌باشد. البته بر عموم مؤمنین و متدینین و علاقمندان به عالم تشیع و ائمه معصومین صلوات الله علیهم اجمعین وظیفه است که بقعه مبارک امامزاده عظیم الشان و جلیل القدر السلطان ابوالحسن علی فرزند بلافصل امام محمد باقر (سلام الله علیه) واقع در مشهد اردهال را از جهت حفظ شئونات و رفع منکرات از اطراف و جوانب آن امامزاده بزرگوار که یکی از امامزاده‌های مسلم ارباب تاریخ و رجال و دارای کرامات عدیده و مقامات رفیعه است نموده خصوصاً در تعمیر بقعه مبارکه و مساعدت به روشنایی و برق و اجرای آب و سایر جهات اصلاحی این آستانه مقدس سعی بلیغ و جد اکید مبذول دارند و از اقدامات خداپسندانه کوتاهی نکنند و اگر چنانچه از مؤمنین کسی بخواهد از بابت مظالم و زکوه چیزی مساعدت نمایند قبول و به مورد است.
لازم به ذکر است در اخرین سالهای حیات ایشان که برای کسب نظر معظم له خدمتشان رسیدیم ایشان مؤکداً چندین بار فرمودند: حضرت سلطان علی فرزند بلافصل امام باقر (ع) است و هیچ جای شک و شبهه نیست.
حضرت آیت اله مدنی (دامه برکاته)
ایشان چنین فرمودند:
شک و شبهه‌ای در این خصوص که آن حضرت (حضرت سلطان علی محمد باقر (ع)) در اردهار مدفونند نیست. چنانچه از ایام قدیم الی زماننا هذا همه ساله مردم به زیارت آن بزرگوار می‌رفته‌اند و بودن مرقد شریف ایشان در محل مذکور «کالنار علی المنار بل الشمس فی رابعه النهار» است.
حضرت آیت اله امامت کاشانی (حفظه الله)
ایشان فرمودند:
عظمت و جلالت حضرت سلطان علی بن محمدباقر (ع) کالشمس‌ها رابعه النهار روشن و مبرهن است کرامات و خوارق عادات آن حضرت متواتر و حقیر رساله‌ای درباره‌ی آن حضرت نگاشته‌ام، که به آن مراجعه شود.
رزقنا الله شفاعته و شفاعه سائر اهل بیت الطاهرین و صل الله علی محمد و آله المعصومین.
بسم الله الرحمن الرحیم
و الصلوه والسلام علی سیدنا محمد و آله اجمعین و لعنه الله علی اعدائهم و مخالفیهم الی یوم الدین.
حضرت آیت الله عبدالرسول مدنی کاشانی (اعلی الله مقامه الشریف) در مورد مختصری از حال حضرت سلطانعلی بن محمدباقر (ع) می‌نویسد:
پوشیده نیست این بنای ممهد و قصر مشید و ایوان هلالی و جایگاه عالی و گنبد کاشی‌کاری که طعنه به گنبد دوار می‌زند و آستانی، ملایک پاسبان و صحنی محن زدا و غرفات عرش آسا اساس قدیمی و کریاس میقاتگاه کلیمی، که از قدیم‌الایام تا به حال زیارتگاه خاص و عام و هجوم زن و مرد از اطراف و اکناف و فداکاری شیعیان و سایر اصناف خاصه در ایام زیارتی (که هفدهم مهرماه جلالی مقرر داشته‌اند) از هر طرف هرکس توانائی دارد تشرف به آن مکان شریف و تقرب به خداوند لطیف را به وسیله‌ی آن حضرت را جلا و راکباً یاتوه من کل فج عمیق می‌جویند.
خاصه اینکه این محل شریف از قدیم معروف شده به مشهد خاصه اینکه مشهد اردهار می‌گویند و در اخبار تمجید از اردهار بسیار شده حتی حضرت امام رضا (ع) سه بار می‌فرماید (نعم الموضع ور اردهار) و غالباً از کرامات ظاهره و خوارق عادات باهره متواتره نقل می‌کنند و این مقدمات قوی‌ترین دلیل است بر اینکه مدفون در این مکان شخص بزرگی عظیم و بزرگوار محترمی کریم و از اولیای لازم التکریم و در زمان ائمه (ع) زیارتگاه و مورد احترام و تعظیم بوده است.
چند سال قبل مرحوم اعتضاد الدوله پسر سپهسالار ایران داماد ناصر الدین شاه قاجار زیارت سردابه مدفن آن حضرت را نمود نامبرده به آن محل مبارک مشرف کردند گفتند اجساد طیبه طاهره و جثه‌های معطر پاره پاره مشاهده کرده حال رقت‌آوری بر ایشان دست داده شتابزده بیرون آمدند.
در بعض تواریخ و رجال متعرض آن حضرت و مدفن آن بزرگوار شده‌اند (در روضات الجنات) در ذیل ترجمه حضرت عبدالعظیم رضی الله عنه می‌فرماید: در اطراف و کوه‌های تهران مدفن امامزاده‌های بسیار است مانند (حضرت معصومه در قم) که وارد شده. من زارها و جبت له الجنه و مدفن علی بن جعفر الصادق (ع) از بزرگوارترین امامزادگان است و غیر اینها ثابت نیست مگر قبر (احمد شاه چراغ) در شیراز و همچنین قبر السید علی بن محمدالباقر که در حوالی شهر کاشان است و معروف به امامزاده مشهد بارکرس و قبر ولد آن بزرگوار امامزاده احمد بن علی در اصفهان در باغاتی که سر راه محله خواجو است.
نام مبارک آن حضرت (علی بن محمدالباقر) در کتب شیعی و سنی ثبت و ضبط است پس شبهه در وجود خالص الجود و مدفن آن بزرگوار نمی‌توان نمود لذا هزاران افتخار مر اهالی کاشان و فین را است که مدفن چنین شخص بزرگواری را در کنار خود دارند.
اما تفصیل و شرح تشریف آوردن و شهادت آن حضرت را در نسخه‌ای که از صد و سی سال قبل است نوشته شده بدستم آمد و آثار صدق از آن آشکار است. لکن چند خبری را که در آخر نوشته اگر چه جائی ندیده‌ام تکذیب هم نمی‌کنم چه (عدم الوجدان لایدل علی عدم الوجود) خلاصه بعد از آنکه در وجود و تشریف آوردن و شهادت و مدفن آن حضرت در این محل شبهه نباشد، شنیدن شرح سرگذشت آن حضرت برابر این نسخه ضرری ندارد.
اللهم اجعل عاقبه امورنا خیراً
منبع:کتاب مجموعه تاریخی مذهبی مشهداردهال(حسین فرخ یار)
ستاد
